آشنایی با رده بندی کمربندها در کاراته: رنگها و معناها

فهرست مطالب
- تاریخچۀ رده بندی کمربندها در کاراته چیست؟ این سیستم رتبهبندی از کجا میآید؟
- رده بندی کمربندها در کاراته براساس چه معیاری است؟
- ترتیب کمربندهای کاراته و معنی رنگ های آن ها
- آیا گرفتن کمربند مشکی بهمعنای پایان سطوح کاراته است؟
یکی از لذتبخشترین قسمتهای ورزش کاراته، دریافت کمربندهای رنگین آن هستند که با توجه به معیارهای خاص و میزان پیشرفت هنرجویان به آنها اعطا میشود. بهطور کلی 8 رنگ کمربند در کاراته کودکان و بزرگسالان وجود دارد که هرکدام معنای خاص خودشان را دارند و بیانگر سطح هنرجو هستند. این سیستم رده بندی کمربندها در کاراته میتواند انگیزهبخش بچهها باشد تا با اراده و تمرین بیشتر، مهارتهای خودشان را تقویت کنند و بتوانند به درجات عالی در رشتۀ ورزشیشان برسند. در ادامۀ این مطلب به انواع کمربند کاراته، رتبهبندی آنها و معنای هر یک از رنگها میپردازیم
تاریخچۀ رده بندی کمربندها در کاراته چیست؟ این سیستم رتبهبندی از کجا میآید؟
داستان شروع رده بندی کمربندها در کاراته برخلاف تصور خیلی از افراد، چندان قدیمی نیست. درمورد شروع آن 2 روایت وجود دارد که یکی براساس قصهها و افسانهها و دیگری روایتی واقعی و معتبر است. افسانهها میگویند وقتی این ورزش رونق گرفت، ابتدا به رزمآموزان و هنرجویان کمربند سفید میدادند و به آنها گفته میشد هرگز آن را نشویند تا با خاک و عرق و خون آمیخته شود؛ به این ترتیب هرچه میزان آلودگی کمربند بیشتر میشد و تیرگی بر آن مینشست، نشاندهندۀ تمرین و مبارزۀ زیاد و در نتیجه مهارت بالای فرد بود.
روایت واقعی این مسئله به اواخر دهۀ 1880 برمیگردد. پیشاز این دوره، در اوکیناوا، زادگاه کاراته، ورزشکاران از داشتن هرگونه نشان و رتبهای پرهیز میکردند و تنها به آنها گواهینامهای مبنی بر مهارتشان اعطا میشد؛ زیرا خطراتی در خصوص داشتن کمربند و نشان و… وجود داشت. در دهۀ 1880 جیگورو کانو، بنیانگذار ورزش جودو، ایدۀ کمربندهای رنگی را از شناگران ژاپنی گرفت که به دور کمر خود ربانی سیاه میبستند و این نشاندهندۀ تواناییهایشان در شنا بود.
جیگورو کانو بعد از مشاهدۀ این ماجرا، کمربندهایی به رنگ سفید و مشکی وارد رشتۀ جودو کرد که رنگ سفید، نشاندهندۀ مبتدیبودن فرد و رنگ مشکی، نشاندهندۀ مهارت بالای او بود. این رتبهبندی و اعطای کمربند، بهمرور به هنرهای رزمی دیگری مثل کاراته نیز راه پیدا کرد و در اوایل دهۀ 1990 چند رنگ دیگر نیز به آن اضافه شد و در دهۀ 1930-1940 سیستم رنگبندی کمربندهای کاراته تکمیل شد و به شکل امروزی درآمد.
رده بندی کمربندها در کاراته براساس چه معیاری است؟
رده بندی کمربندها در کاراته و ترتیب رنگهایشان بر اساس یک معیار مهم است و آن، توانایی و مهارتهای رزمی و ذهنی فرد است. هر کدام از این کمربندها نشاندهندۀ یک سطح از پیشرفت هنرجو در کلاس کاراته هستند و وقتی به سطح کافی رسید، رنگ کمربند او تغییر میکند. البته این سیستم رتبهبندی کمربندهای کاراته براساس رنگ، در همهجا یکسان نیست و ممکن است در هر باشگاه کاراته و سبکهای مختلف کاراته، متفاوت باشد. برای مثال برخی ممکن است یک یا دو رنگ را از این سیستم کم کنند یا بهدلایل مختلف از کمربندهای ترکیبی استفاده کنند.
ترتیب کمربندهای کاراته و معنی رنگ های آن ها
در سیستم ردهبندی کمربندها در ورزش رزمی کاراته، هر یک از رنگها معنای خاص خود را دارند و بیانگر چیزی هستند. بهطور کلی 9 رنگ کمربند در کاراته وجود دارد که عبارتاند از سفید، زرد، نارنجی، سبز، آبی، بنفش، قرمز، قهوهای و مشکی. در ادامه به هر یک از این رنگها و معنایشان در ورزش کاراته خواهیم پرداخت:
کمربند سفید
اولین کمربند در باشگاه کاراته، کمربند سفید است. این رنگ نشاندهندۀ آغاز کار است و ازآنجاکه هنرجویان تجربهای در این ورزش ندارند، این رنگ بهمعنای طبیعت پاک و روشنشان است و درواقع مثل لوح سفیدیست که قرار است با همت و ارادۀ زیاد فرد، تمرینها روی آن نوشته و تجربهها کسب شود. کمربند سفید حداقل 3 ماه با فرد است تا با تمرین مداوم و فعال به رتبۀ بعدی برسد.
کمربند زرد
دومین کمربند، کمربند زرد است که بعد از یک آزمون به دست میآید. این کمربند 6 ماه استفاده میشود و در این مرحله هنرجو شروع به درک اصول اولیۀ کاراته میکند. رنگ زرد همان نوری است که بر او تابیده میشود و آغازگر رشد اوست.
کمربند نارنجی
بعد از کمربند زرد، کمربند نارنجی به فرد اعطا میشود که حداقل زمان لازم برای کسب مهارت با این کمربند و رفتن به رتبۀ بعدی، 6 ماه است. نارنجی از نوعی شور و پختگی سخن میگوید. در این مرحله، تمرینات هنرجو پیچیدهتر و دشوارتر میشود و مهارتهایش رشد خوبی میکند.
کمربند آبی
دیگر کمربند کاراته، کمربند آبی است. این کمربند و بودن در چنین سطحی از کاراته، نشاندهندۀ داشتن مهارتهای جدی در اجرای تکنیکها و دفاع از خود است. هنرجوی کمربند آبی، کنترل زیادی روی ذهن و اجرای حرکات خود دارد و با اعتمادبهنفس زیادی کار خود را انجام میدهد. او حالا بسیار ماهر است و هنگام مبارزه تسلط کافی دارد. حداقل زمان موردنیاز برای این مرحله 12 ماه است و پساز آن، فرد میتواند به مرحلۀ بعدی برود.
کمربند سبز
چهارمین رده از رده بندی کمربندها در کاراته، متعلق به رنگ سبز است. این رنگ بهمعنای رشد کافی و دفاع از خود است. در این مرحله هنرجو آنچه تابهحال آموخته است را اصلاح میکند و مهارتش در اجرای تکنیکها و محافظت از خود، بالا میرود. او در این مرحله میتواند حرکتهای حریف را پیشبینی کند و با خرد کافی، حملات وی را خنثی کند. کمربند سبز حداقل 6 ماه با فرد میماند و بعد میتواند به رتبۀ بعدی برود.
کمربند بنفش
بعد از کمربند آبی، کمربند بنفش به هنرجو اعطا میشود و در این سطح، مهارتهای او عمیقتر و آبدیدهتر میشوند. تمرینات زیاد و اجرای تکنیکهای تخصصی طی چندین ماه، او را به یک مبارز خوب با ذهنی والا تبدیل میکند.
کمربند قهوهای
بعد از ماهها و سالها تلاش، حالا این کمربند قهوهای است که دور کمر مبارز حلقه میزند. در این مرحله از رده بندی کمربندها در کاراته، او به بالاترین درجه در مهارتهای رزمی و قابلیتهای ذهنی رسیده است. کمربند قهوهای یعنی بلوغ! مبارزان در این سطح، کنترل بسیار بالایی بر اجرای تکنیکها دارند و در زمینۀ دفاع شخصی درک بهتری از درگیری و پیروزی پیدا کردهاند. این کمربند به 18 ماه تمرین و مبارزه نیاز دارد تا فرد به رتبۀ بعدی و بالاترین سطح از سطوح اولیۀ کاراته، یعنی دریافت کمربند مشکی برسد.
کمربند مشکی
آخرین سطح در درجه بندی کمربندهای کاراته، کمربند مشکی است. این رنگ دنیای دیگری است و ورود به آن یعنی فرد به منتهای مهارت و آمادگی در ورزش کاراته رسیده است و حالا یک مبارز بسیار توانا و صبور محسوب میشود. مشکی، رنگ سرسختی و تسلیم ناپذیری است.
آیا گرفتن کمربند مشکی بهمعنای پایان سطوح کاراته است؟
بسیاری از افراد فکر میکنند گرفتن کمربند مشکی، پایان ماجراست و دیگر سطحی بالاتر از آن در کاراته نیست؛ اما در واقع، کمربند مشکی نوعی شروع دوباره برای مبارز است؛ زیرا این سطح، خود شامل سطوح مختلف است که در هر مرحله، مهارت فرد به شکل چشمگیری افزایش پیدا میکند. این سطوح عبارتاند از:
دان اول (شودان)؛
دان دوم (نیدان)؛
دان سوم (ساندان)؛
دان چهارم (یودان)؛
دان پنجم (گودان)؛
دان ششم (روکودان)؛
دان هفتم (نانادان)؛
دان هشتم (هاچیدان)؛
دان نهم (کیودان)؛
دان دهم (جودان).
در پنج دان اول، فرد با تمرین و ممارست فراوان، تمام اصول و تکنیکهای کاراته را میآموزد و به تسلط بسیار بالایی در این رشتۀ ورزشی میرسد که طیکردن این مراحل 29 سال و حتی بیشتر از آن نیز طول میکشد. پساز آن، نوبت به دان ششم تا نهم است که در این مراحل، فرد باورها و اصول ذهنی این ورزش مثل رازداری، تقویت روح، شخصیت والا و… را میآموزد. این فرایند به بیش از 40 سال تمرین و پیروی از اصول اخلاقی نیازمند است. بعد از همۀ این مراحل و کسب قابلیتهای لازم، فرد به دان دهم کمربند مشکی کاراته میرسد که یک موقعیت استثنائی به حساب میآید و تنها نصیب استادان بزرگ و ویژۀ این رشته میشود.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مفصل رده بندی کمربندها در کاراته، رنگها و معنای خاص هر یک از آنها پرداختیم. کاراته یکی از رشتههای محبوب، میان هنرهای رزمی است که سطوح مختلفی دارد. این سطوح، معمولا با رنگ کمربندها نشان داده میشوند که از یک سیستم رتبهبندی پیروی میکنند و این سیستم از کمربند سفید (مبتدی) شروع میشود و تا کمربند مشکی (حرفهای) ادامه پیدا میکند. هر یک از رنگهای کمربند در کاراته، معنای خاصی دارد و بیانگر مهارتهای فرد و مدتزمانی است که در این رشته به تمرین و فعالیت پرداخته است.
سوالات متداول
کمربندهای کاراته چه رنگهایی را شامل میشود و هر رنگ چه معنی دارد؟
سفید: نشان دهنده شروع و عدم تجربه زرد: نمایانگر پیشرفت اولیه و یادگیری تکنیک های پایه سبز:نشان دهنده توانایی های متوسط و پیشرفت در یادگیری تکنیک های پیچیده تر آبی:نمایانگر تسلط بیشتر و آمادگی برای تمرینات پیشرفته تر بنفش: نشان دهنده سطح بالاتر از مهارت و تکنیک های پیشرفته قهوه ای : نمایانگر مهارت های پیشرفته و آماده سازی برای کمربند سیاه سیاه: نشان دهنده تسلط کامل و رسیدن به سطح بالای توانمندی
چه مدت طول میکشد تا یک فرد از کمربند سفید به سیاه برسد؟
مدت زمان لازم برای رسیدن به کمربند سیاه به نحوه آموزش، سبکها و میزان تمرین فرد است. معمولاً رسیدن به کمربند سیاه چندین سال طول میکشد و نیاز به سالها تمرین مداوم و تلاش دارد.
آیا کمربند سیاه به معنای پایان یادگیری است؟
خیر. کمربند سیاه به معنای شروع مرحله جدیدی از یادگیری است. بسیاری از سبکهای کاراته دارای درجات مختلف در کمربند سیاه هستند که نشاندهنده سطوح پیشرفتهتر از مهارت و دانش در کاراته است.
چه چیزی در امتحان کمربند ارزیابی میشود؟
امتحان کمربند شامل ارزیابی تکنیکهای پایه (کیک، پانچ، بلوک)، فرمها (کاتا)، مبارزات (کومیت)، و در برخی موارد تستهای فیزیکی و ذهنی است. همچنین، ممکن است ارزیابی شخصیت و نگرش فرد نسبت به هنرهای رزمی نیز در نظر گرفته شود.